Nghiên cứu thuần tập đánh giá mối liên quan giữa đường nhân tạo (đường hóa học) và nguy cơ mắc bệnh tim mạch

Một nghiên cứu thuần tập mới đây do Viện Nghiên cứu Y tế và Sức khỏe Quốc gia Pháp thực hiện được công bố trên The BMJ Trusted Source cho thấy có thể có mối liên hệ giữa những chất làm ngọt như vậy và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch (Cardiovascular disease – CVD), bao gồm cả đột quỵ. Đây không phải là nghiên cứu đầu tiên cho thấy mối liên hệ giữa chất làm ngọt nhân tạo và tăng nguy cơ mắc bệnh tim, tuy nhiên, đây là nghiên cứu lớn nhất cho đến nay. Nghiên cứu bao gồm dữ liệu từ hơn 100.000 người tham gia.

Chất làm ngọt nhân tạo đã có hơn 100 năm. Saccharin lần đầu tiên được phát hiện vào năm 1879. Kể từ đó, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra nhiều chất làm ngọt nhân tạo khác, bao gồm sucralose, aspartame, stevia và xylitol.

Nghiên cứu bắt đầu vào năm 2009 và những người muốn tham gia “nghiên cứu dinh dưỡng lớn nhất thế giới” có thể đăng ký trực tuyến. Hơn 170.000 đã đăng ký tham gia nghiên cứu và các nhà nghiên cứu đã thu hẹp lĩnh vực của họ xuống còn 103.388. Những người tham gia được chọn bao gồm những người từ 18 tuổi trở lên, cũng như những người điền vào bảng câu hỏi liên quan đến “chế độ ăn uống, sức khỏe, dữ liệu nhân trắc học, lối sống và dữ liệu xã hội học và hoạt động thể chất. Độ tuổi trung bình của những người tham gia được bao gồm là 42 tuổi, và phần lớn những người tham gia là nữ (79,8%).

Trong suốt những năm sau đó, các nhà nghiên cứu định kỳ thu thập thông tin từ những người tham gia như tất cả thực phẩm và đồ uống được tiêu thụ trong khoảng thời gian 24 giờ. Để đảm bảo rằng những người tham gia đã chính xác với nhật ký thực phẩm của họ, các nhà nghiên cứu yêu cầu họ gửi ảnh. Ngoài ra, những người tham gia cũng báo cáo mức tiêu thụ chất làm ngọt nhân tạo của họ.

Khoảng 37% số người tham gia báo cáo sử dụng chất làm ngọt nhân tạo, với những người tham gia được chia thành người không tiêu dùng, người tiêu dùng thấp hơn (lượng chất ngọt nhân tạo thấp hơn mức trung bình) và người tiêu dùng cao hơn (lượng chất ngọt nhân tạo cao hơn mức trung bình). Những người tham gia tiêu thụ trung bình 42,46 mg / ngày. Họ đã tiêu thụ các loại chất làm ngọt nhân tạo sau: aspartame, acesulfame kali, sucralose, cyclamates, saccharin, thaumatin, neohesperidine dihydrochalcone, steviol glycoside, muối aspartame-acesulfame kali.

Các nhà nghiên cứu cũng thu thập thông tin sức khỏe khác từ những người tham gia trong suốt thời gian nghiên cứu, bao gồm thông tin từ “bất kỳ sự kiện sức khỏe mới nào, điều trị y tế và xét nghiệm”. Ngoài ra, những người tham gia cung cấp tài liệu về bất kỳ báo cáo nào của CVD.

Vào cuối nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã so sánh số lượng các biến cố tim mạch mà những người tiêu thụ chất làm ngọt nhân tạo phải trải qua với số lượng các biến cố mà những người không tiêu thụ những chất làm ngọt này trải qua.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người tiêu thụ nhiều chất làm ngọt nhân tạo có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn so với những người không tiêu thụ. Những người tham gia báo cáo 1.502 biến cố tim mạch trong thời gian theo dõi, bao gồm 730 biến cố bệnh tim mạch vành và 777 biến cố bệnh mạch máu não. Tổng lượng chất làm ngọt nhân tạo có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn, với HR là 1,09 (95% CI, 1,01-1,18), con số tuyệt đối trên 100.000 người năm là 346 và 314 đối với người tiêu thụ cao hơn và người không tiêu thụ, tương ứng.

Ngoài ra, các tác giả lưu ý rằng ba chất làm ngọt nhân tạo nói riêng có liên quan đến rủi ro cao hơn. Bệnh mạch máu não cũng có liên quan đến lượng ăn aspartame nhiều hơn (HR = 1,17; 95% CI, 1,03-1,33), trong khi lượng acesulfame potassium (HR = 1,4; 95% CI, 1,06-1,84) và sucralose (HR = 1,31; 95% CI, 1-1,71) có liên quan đến tăng nguy cơ bệnh mạch vành.

Các tác giả lưu ý rằng họ không tin rằng việc sử dụng thường xuyên chất làm ngọt nhân tạo cũng có vấn đề như việc sử dụng hàng ngày. “Tiêu thụ chất làm ngọt nhân tạo không thường xuyên có khả năng không có tác động mạnh đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch, và vì vậy ngay cả khi không khai báo một số lần tiêu thụ cũng chỉ có tác động thấp đến kết quả nghiên cứu”

Theo Tiến sĩ Jeff Gladd, mặc dù chất làm ngọt nhân tạo tiết kiệm sẽ không gây ra các vấn đề sức khỏe, nhưng việc sử dụng chúng thường xuyên có thể gây ra một số vấn đề. “Các chất làm ngọt nhân tạo không có calo như aspartame, saccharin và sucralose thường được thêm vào nhiều thực phẩm chế biến “ăn kiêng” và “không đường” như bánh ngọt, bánh pudding, kẹo, nước ngọt, v.v.”, Tiến sĩ Gladd nói. “Việc sử dụng nhiều chất làm ngọt nhân tạo có thể dẫn đến tăng cân và béo phì, và theo một số thử nghiệm trên động vật, việc tiêu thụ chất làm ngọt nhân tạo có thể làm thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột và có khả năng làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh ung thư, mặc dù cần nghiên cứu thêm để chứng minh những tuyên bố này.” Ông khuyên nên hạn chế tiêu thụ chất ngọt nhân tạo và chỉ ra một số lựa chọn thay thế an toàn hơn bao gồm các lựa chọn tự nhiên như allulose, la hán quả và cỏ ngọt.

Tiến sĩ Vicken Zeitjian, bác sĩ tim mạch tại Trung tâm Khoa học Y tế Đại học Texas tại San Antonio, Texas cho biết: “Mối liên hệ giữa chất tạo ngọt nhân tạo và bệnh mạch vành / đột quỵ không có gì đáng ngạc nhiên vì thực tế là chất làm ngọt nhân tạo có liên quan đến bệnh tiểu đường, tăng huyết áp, tăng lipid máu, tăng triglyceride và béo phì”. Tiến sĩ Zeitjian lưu ý rằng nghiên cứu có thể không thể áp dụng cho tất cả các đối tượng, tuy nhiên, cho biết “nó cho chúng ta cái nhìn sâu sắc rằng chất làm ngọt nhân tạo có thể liên quan đến bệnh tim mạch vành và bệnh mạch máu não.”

Tổng hợp và lược dịch

Nguyễn Hữu Tiến

TLTK

1. Debras, C., Chazelas, E., Sellem, L., Porcher, R., Druesne-Pecollo, N., Esseddik, Y., … & Touvier, M. (2022). Artificial sweeteners and risk of cardiovascular diseases: results from the prospective NutriNet-Santé cohort. bmj, 378.
2. https://www.medicalnewstoday.com/articles/can-zero-calorie-sweeteners-raise-your-risk-for-cardiovascular-disease#Is-it-OK-to-consume-artificial-sweeteners? (Truy cập 19/10/2022)