Tỷ lệ Cholesterol “Xấu” (Non-HDL) trên Cholesterol “Tốt” (HDL) Cao Liên Quan Đến Nguy Cơ Tăng Huyết Áp và Bệnh Tim Mạch

Các Ý Chính

• NHHR là một chỉ số mỡ máu mới, cho thấy mối liên hệ với nguy cơ cao huyết áp và bệnh tim mạch, cung cấp thêm thông tin về chuyển hóa lipid và các yếu tố nguy cơ tim mạch.
• Nghiên cứu sử dụng dữ liệu CHARLS cho thấy mối liên hệ đáng kể giữa mức NHHR cao với bệnh cao huyết áp và bệnh tim mới khởi phát trong thời gian theo dõi 7 năm.
• NHHR, so với các chỉ số khác, thì có liên quan chặt chẽ hơn với nguy cơ tăng huyết áp và bệnh tim.

Tỷ lệ cholesterol lipoprotein tỷ trọng cao (HDL-C) trên cholesterol không phải HDL-C (non-HDL-C), được gọi là NHHR, có liên quan chặt chẽ đến việc tăng nguy cơ phát triển bệnh cao huyết áp và các bệnh tim mạch khác nhau. Đây là kết luận của các nhà nghiên cứu trong một thử nghiệm đại diện quốc gia được thực hiện ở người lớn từ 45 tuổi trở lên ở Trung Quốc. Kết quả, được công bố trên tạp chí  Nghiên cứu lâm sàng và thực nghiệm về lão hóa (Aging Clinical and Experimental Research), cung cấp thêm thông tin về việc sử dụng NHHR như một chỉ dấu lipid mới cho các kết quả tim mạch không tốt¹.

Cả tăng huyết áp và bệnh tim đều là những vấn đề sức khỏe lớn trên toàn cầu. NHHR có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về chuyển hóa lipid, một yếu tố quan trọng trong việc làm sáng tỏ các yếu tố nguy cơ tim mạch, và đóng vai trò như một chỉ số lipid toàn diện hơn bằng cách phản ánh sự cân bằng giữa cholesterol có hại và có lợi. Các nghiên cứu đã tìm thấy mối liên quan giữa NHHR và nhiều tình trạng sức khỏe, bao gồm tăng huyết áp và các bệnh tim mạch. Hơn nữa, các cuộc điều tra ở dân số Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng NHHR có tương quan thuận với hội chứng tăng huyết áp và tử vong do tim mạch^2,3.

Với những rủi ro toàn cầu mà tăng huyết áp và bệnh tim gây ra, việc đánh giá dữ liệu từ các quần thể khác để xác nhận mối liên hệ như vậy là rất quan trọng. Đáng tiếc, còn thiếu các nghiên cứu liên quan ở các quần thể khác nhau trên thế giới để củng cố nghiên cứu ở người Mỹ. Các tác giả của nghiên cứu hiện tại đã tìm cách khắc phục tình trạng thiếu dữ liệu này bằng cách tận dụng dữ liệu từ Nghiên cứu Dài hạn về Sức khỏe và Hưu trí ở Trung Quốc (CHARLS) để đánh giá mối liên quan giữa NHHR và tỷ lệ mắc bệnh tăng huyết áp và bệnh tim mạch trong thời gian theo dõi 7 năm¹.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu từ kết quả khảo sát dân số năm 2011 của CHARLS làm cơ sở và sau đó kiểm tra tỷ lệ mắc bệnh tăng huyết áp và bệnh tim ở những người tham gia thông qua các cuộc khảo sát tiếp theo vào các năm 2013, 2015, 2018 và 2020. Kết quả chính của phân tích là bệnh tăng huyết áp và bệnh tim mới khởi phát—bao gồm cả đột quỵ—tại mỗi năm theo dõi tương ứng. Chẩn đoán của bác sĩ do bệnh nhân tự báo cáo và việc sử dụng thuốc hạ huyết áp hoặc các phương pháp điều trị khác đã được báo cáo được sử dụng để xác định tỷ lệ mắc bệnh tăng huyết áp hoặc bệnh tim¹.

Tổng cộng, 5349 người tham gia đã được đưa vào nghiên cứu, với độ tuổi trung bình là 57,78 tuổi. Trong các cuộc khảo sát theo dõi được thực hiện từ năm 2013 đến năm 2010, 1631 bệnh nhân (30,5%) được chẩn đoán mắc bệnh tăng huyết áp. Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất được quan sát thấy ở những bệnh nhân có NHHR cao (34,7%), tiếp theo là NHHR trung bình (29,4%) và NHHR thấp (27,1%). Mối liên hệ có ý nghĩa thống kê giữa NHHR và tăng huyết áp này nhất quán trong nhiều mô hình hồi quy, cho thấy mức độ liên quan chặt chẽ của nó. Tương tự, 1233 người tham gia (23,1%) được chẩn đoán mắc bệnh tim mới khởi phát trong thời gian theo dõi, và tỷ lệ mắc bệnh—tương tự như tăng huyết áp mới khởi phát—tăng lên khi mức NHHR tăng lên. Bệnh nhân có NHHR cao (34,2%) có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất, tiếp theo là bệnh nhân có NHHR trung bình (23,2%) và NHHR thấp (13,5%)¹.

Nhận thấy đây là một chỉ số lipid mới, các nhà điều tra cũng so sánh NHHR với cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL-C), HDL-C và non-HDL-C về các nguy cơ liên quan đến tăng huyết áp và bệnh tim. Theo so sánh, sự gia tăng NHHR có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mới khởi phát cao nhất (OR = 1,651; KTC 95%, 1,569-1,737; P < 0,001) và tăng huyết áp (OR = 1,263; KTC 95%, 1,209-1,319; P <0,001), tiếp theo là non-HDL-C và LDL-C. Các nhà điều tra đã xác nhận những kết quả này bằng cách sử dụng các mô hình điều chỉnh một phần và điều chỉnh đầy đủ, cho thấy các xu hướng tương tự¹.

Không giống như các chỉ số phức tạp khác, NHHR có thể dễ dàng được tính toán bằng cách sử dụng kết quả xét nghiệm lipid tiêu chuẩn, mà các tác giả nghiên cứu mô tả là một lợi ích lớn so với các chỉ số phức tạp hơn và làm cho nó trở thành một công cụ thiết thực để sử dụng thông thường. Hơn nữa, do bao gồm cả non-HDL-C và HDL-C, nên NHHR cung cấp một cái nhìn toàn diện về sự trao đổi chất của bệnh nhân so với việc chỉ sử dụng một chỉ số¹.

Các tác giả nghiên cứu đã viết trong phần kết luận: “Trong việc phòng ngừa và điều trị các bệnh tim mạch, việc kiểm soát cả mức lipid và huyết áp là rất quan trọng”. “Các nghiên cứu sâu hơn về việc cải thiện NHHR có thể có lợi cho việc ngăn ngừa tăng huyết áp và bệnh tim mạch.”¹

Tài liệu tham khảo:

1. Zhang F, Li Z, Wang M, Wang Y, Lu C. Association of non-highdensity lipoprotein cholesterol to highdensity lipoprotein cholesterol ratio (NHHR) and subsequent hypertension and heart diseases: findings from the CHARLS cohort. Aging Clin Experi Research. 2025;37(26). doi:10.1007/s40520-024-02919-z.
2. Wu J, Guo J. Non-high-density lipoprotein cholesterol to high-density lipoprotein cholesterol ratio (NHHR) and hypertension in American adults: a NHANES cross-sectional study. Front Physiol. 2024;15. doi:10.3389/fphys.2024.1398793.
3. Yu B, Li M, Yu Z, et al. The non-high-density lipoprotein cholesterol to high-density lipoprotein cholesterol ratio (NHHR) as a predictor of all-cause and cardiovascular mortality in US adults with diabetes or prediabetes: NHANES 1999–2018. BMC Med. 2024;22(317). doi:10.1186/s12916-024-03536-3.

Lược dịch

Ngô Thị Kim Cúc

Nguồn: https://www.pharmacytimes.com/view/high-ratio-of-non-hdl-cholesterol-to-hdl-cholesterol-associated-with-heightened-hypertension-heart-disease-risk . Truy cập ngày 28/02/2025.