Xác định cấu hình tương đối của furofuran lignan bằng phổ 1H-NMR

 

Lignan là lớp hợp chất tự nhiên phân bố rộng rãi ở thực vật, bắt nguồn từ 2 đơn vị cấu trúc C6-C3. Trong đó, furofuran lignan là nhóm hợp chất chứa khung 2,6-diaryl-3,7-dioxabicyclo[3.3.0]octane cũng như hợp phần 7,9′:7′,9-diepoxy. Nhiều furofuran lignan đã được phân lập từ thực vật. Chúng sở hữu hoạt tính kháng virus, kháng u, chống oxy hóa, hạ huyết áp. Nhìn chung, furofuran lignan gồm 2 dạng chính là 8-H và 8-OH.

Sự hiện diện của 4 carbon bất đối cùng với sự thay đổi cấu dạng của hệ vòng ngưng tụ ditetrahydrofuran liên kết nhân thơm làm cho việc thiết lập cấu hình tương đối C-7/C-8 và C-7′/C-8′ gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều phương pháp đã được áp dụng để giải quyết vấn đề này như sử dụng tác nhân bất đối, phân tích hằng số tương tác của proton, độ chuyển dịch carbon, dữ liệu phổ ROESY, nhiễu xạ tia X. Một số nghiên cứu đề nghị rằng hằng số tương tác nhỏ (J ≈ 4 Hz) của 7-H/8-H hoặc 7′-H/8′-H ứng với cấu hình trans, hằng số tương tác lớn (J ≈ 7 Hz) ứng với cấu hình cis. Tuy nhiên những nghiên cứu chi tiết hơn cho thấy không có mối quan hệ rõ ràng giữa hằng số tương tác với cấu hình tương đối của trung tâm lập thể ở furofuran. Phổ ROESY cũng không cho kết luận chắc chắn vì sự thay đổi cấu dạng ở các đơn vị furofuran gây ra bởi sự khác biệt định hướng của 2 nhân thơm. Do vậy, việc tìm kiếm một phương pháp thuận tiện và đáng tin cậy để giải quyết vấn đề này có ý nghĩa rất lớn trong nghiên cứu hợp chất thiên nhiên.

Gần đây, Shao S-Y và cộng sự đã có phát hiện thú vị trong việc sử dụng phổ 1H NMR để thiết lập cấu hình tương đối của lớp chất furofuran lignan. Cụ thể, nhóm tác giả dựa vào sự khác biệt độ chuyển dịch hóa học của 2 proton của nhóm methylene H2-9 (DδH-9) và H2-9¢ (DδH-9’) để quyết định cấu hình tương đối cho cả 2 dạng 8-H và 8-OH furofuran lignan. Kết quả được tóm tắt ở bảng sau:

2020.08.Ho Viet Duc

Phương pháp này được đánh giá là hữu hiệu, thuận tiện và nhanh chóng, có thể áp dụng được đối với các dung môi đo phổ khác nhau (DMSO-d6, methanol-d4, CDCl3). Tuy nhiên, việc áp dụng quy tắc trên cho các furofuran lignan có nhóm thế tại C-2, C-6 của nhân thơm cần được cân nhắc kỹ vì các nhóm thế có thể ảnh hưởng đến cấu dạng của hợp phần furofuran.

Hồ Việt Đức (Tổng hợp)

Tài liệu tham khảo:

Shao S-Y, Yang Y-N, Feng Z-M, Jiang J-S, Zhang P-C. An Efficient Method for Determining the Relative Configuration of Furofuran Lignans by 1H NMR Spectroscopy. Journal of Natural Products. 2018 2018/04/27;81(4):1023-8.

 

Xem thêm:

Trả lời